Organisaties hebben het druk én staan onder druk.

Hoe meer druk we voelen, hoe groter de behoefte aan een ventiel waarmee we de druk kunnen afvoeren.

Om stoom af te blazen.

Maar de manier waarop we dat doen luistert nauw. Je kunt namelijk vanuit twee intenties stoom afblazen, en elke intentie heeft een valkuil.

 Stoom afblazen om te kalmeren

In turbulente tijden is het fijn als je af en toe even de emmer bij elkaar leeg kunt gooien. Gedeelde smart is halve smart, zeggen we dan.

Dat wordt een valkuil als het teveel kostbare tijd in beslag neemt die nodig is hebben om volgende stappen uit te zetten.

Dan helpt het om het kort te houden.

Stoom afblazen om je morele gelijk te halen

Dan wind je je op tegen de ander over het gedrag van een afwezige derde, in de hoop dat de ander je bijvalt. Die bijval benut je als bevestiging dat jij niet hoeft te veranderen en als aanmoediging om je te wentelen in je boosheid.

Dan is stoom afblazen dubbel disfunctioneel.

Niet alleen verandert er niets aan de situatie met de afwezige derde, het werkt ook in op de veiligheid van het gesprek met de ander. Die pikt het signaal feilloos op dat je veroordelend praat over mensen die er niet bijzijn.

Dus?

Stoom afblazen is een onmisbaar ventiel in turbulente organisaties, als je het niet ten koste gaat van je progressie en als je het niet misbruikt om je morele gelijk te halen.

Annemarie Mars, mei 2022, bewerkt in april 2025