Er zijn weinig mensen die nooit een periode meemaken dat het leven pijn doet. Eén van de adviezen die deze mensen vaak krijgen, is dat ze ‘het tijd moeten geven’. En voor het blog van deze maand heb ik me afgevraagd of dat zo is.
Heelt tijd alle wonden?
De vraag ‘heelt tijd alle wonden’ kun je op twee manieren stellen. De eerste is of tijd alle wonden heelt. Ik heb de afgelopen tijd meerdere mensen ontmoet die in een zwarte periode van hun leven een enorme veerkracht lieten zien. En die na verloop van (lange) tijd konden zeggen: ik heb het achter me gelaten; ik ga verder.
Maar toch denk ik niet dat tijd alle wonden heelt. Er bestaat verdriet dat je nooit te boven komt. De mensen die dat treft moet je niet adviseren om ‘het tijd te geven’, maar je moet ze met je liefde omringen.
Heelt tijd alle wonden?
De tweede manier om de vraag te stellen is of het de tijd is die geneest. Dat hangt er natuurlijk vanaf of de oorzaak dat de wond ontstaan is nog aan het werk is. Want als die oorzaak nog niet buiten werking is gesteld, werkt de tijd alleen maar tegen je. ‘Geef het tijd’ is dan het slechtste advies dat je kunt geven.
Maar ook als de oorzaak van de wond weg is en de uitdaging is om te gaan herstellen, is het niet zozeer de tijd die het werk doet. Want in die tijd kun je ook de pijn negeren en ervan wegvluchten, je verliezen in boosheid naar degene die de wond volgens jou veroorzaakt heeft, of je wentelen in slachtofferschap. Of een wond geneest hangt ervan af van wat je met de tijd doet. Alleen als je tijd neemt om de pijn te erkennen, te voelen, voor jezelf te zorgen en te reflecteren over wat deze periode je leert over jezelf, is genezing mogelijk.
Dus?
Het is niet de tijd die wonden geneest, het is aandacht. En aandacht kost tijd.
Annemarie Mars, augustus 2016
Dit blog is, samen met 39 andere blogs, gebundeld in Vragen naar de onbekende weg, een gezamenlijke uitgave van For a change en Onderwijs Maak je Samen. Je kunt het boek hier bestellen.
