‘Met alle respect, maar ik vond je feedback nogal ongenuanceerd.’
‘Ja sorry hoor, ik heb toch echt mijn best gedaan om iets positiefs uit je voorstel te halen.’
Je kent het wel: het gesprek is beleefd. Jij verheft je stem niet, en hij begint niet te schelden. Niemand hoeft 112 te bellen. En toch voel je dat jullie relatie is afgekoeld.
Sterker nog: jullie zijn de ring in gestapt.
Je herkent het gevecht aan: rollende ogen, zuchten, wenkbrauwen optrekken, elkaars inbreng negeren en blikken van verstandhouding wisselen met omstanders. Of aan sukkel-opmerkingen.
Sukkel-opmerkingen?
Dat zijn zinnen waar je de term sukkel achter kunt zetten, zonder dat de strekking verandert:
‘Als ik even mag uitpraten, …’
‘Ik mag toch wel verwachten dat … , …’
‘Gelukkig zijn er ook mensen die wel positief zijn, …’
Wat is er mis met een beetje frictie af en toe?
De ring is een veranderkiller. Op het moment dat je erin stapt slaan je intenties om. Je was erop uit om samen verder te komen, maar de behoefte om de ander terecht te wijzen neemt het over.
Je wilt winnen.
Het gevoel van triomf als je wint is best lekker. Maar niet voor lang. Want als jij de winnaar bent, is de ander de verliezer. Dat beschadigt de relatie. En dan staat de ander niet meer open voor jouw beïnvloeding.
Je wint het gevecht, maar je verliest de verandering.
Maar ik mag toch wel opkomen voor mezelf?
Natuurlijk. Als iemand iets doet dat jou benadeelt, dan moet je daar iets mee. Jij bent ook belangrijk.
Maar zolang je daar boos over bent, sta je in de ring. En de bedoeling is dat je eruit komt.
Het advies dat mensen elkaar vaak geven is: je moet gewoon het gesprek met de ander aangaan. Maar dat is gevaarlijk. Want als je dat doet terwijl je nog de behoefte voelt om de ander terecht te wijzen, komt daar alleen maar méér ruzie van.
Wat moet je dan wel doen als je voelt dat je boos wordt?
Elke gevecht is anders. Er zijn geen vaste recepten. In de ene situatie helpt het om je gevoel uit te spreken, in de andere om een time-out in te lassen, en in de volgende om je advocaat te bellen.
Om erachter te komen wat in jouw situatie helpt, heb je twee inzichten nodig:
1. Zolang ik boos ben, brengt alles wat ik doe me van de regen in de drup
Uit de ring stappen vraagt al je zelfbeheersing. Die kun je alleen opbrengen als je weet wat de prijs is die je betaalt als je er wél in stapt: dat je er spijt van krijgt.
2. Zolang ik boos ben, ontken ik wat ik werkelijk voel
Boosheid is de makkelijkste emotie. Het houdt je weg van je diepere gevoelens, zoals angst, verdriet, machteloosheid of miskenning.
En is dat alles?
Ja. Meer heb je niet nodig.
Inzicht 1 helpt om jezelf te beheersen en uit de ring te stappen, inzicht 2 zorgt er voor dat je gaat onderzoeken wat er écht aan de hand is.
Dus?
Blijf uit de ring als verandering je lief is. Zie je boosheid onder ogen en onderzoek wat er onder ligt. Zodat je weer samen verder kunt.
Annemarie Mars, maart 2019
Voor de liefhebber:
Lees deel 4, hoofdstuk 18 van De functie van frictie over de waarde en de schade van boosheid in verandering.
